Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών – Polycystic Ovarian Syndrome (PCOS)

Το Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών αποτελεί μια συχνή διαταραχή, με ποσοστό που κυμαίνεται μεταξύ 5% και 10% στο γενικό πληθυσμό. Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι η ανωοθυλακιορρηξία, αμηνόρροια ή αραιομηνόρροια ή γενικότερα διαταραχές κύκλου, σε συνδυασμό με κλινικά ή εργαστηριακά στοιχεία αυξημένων ανδρογόνων όπως: ακμή, δασυτριχισμός ή αλωπεκία.

Πολλές γυναίκες με ΣΠΩ είναι παχύσαρκες, με αντίσταση στην ινσουλίνη ή διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης. Έχουν αυξημένη πιθανότητα εμφάνισης ΣΔ τύπου II και επιπλοκών από το καρδιαγγειακό, όπως αρτηριακή υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, υπερινσουλιναιμία.

Πώς γίνεται η διάγνωση του ΣΠΩ;

Σύμφωνα με τα κριτήρια Rotterdam, η διάγνωση του ΣΠΩ βασίζεται στην παρουσία 2 από τα 3 παρακάτω κριτήρια:

1. Εικόνα πολυκυστικών ωοθηκών ( >12 καταβολές ωοθυλακίων ή αυξημένος όγκος ωοθηκών > 10 cm³ )
2. Αραιό – ή αμηνόρροια, λόγω της μείωσης ή απουσίας ωορρηκτικών κύκλων.
3. Κλινικά ή και βιοχημικά στοιχεία αυξημένων ανδρογόνων.

Πώς μπορεί το ΣΠΩ να επηρεάσει την υγεία μιας γυναίκας;

Οι γυναίκες με ΣΠΩ θα πρέπει να ενημερωθούν από το Γυναικολόγο τους, για τους πιθανούς μελλοντικούς κινδύνους που σχετίζονται με την παρουσία του συνδρόμου.

1. Αντίσταση στην ινσουλίνη (IR) και Σακχαρώδη Διαβήτη
   Αυξημένο κίνδυνο για ΣΔ τύπου II έχουν γυναίκες με ΣΠΩ και τους εξής παράγοντες:
   • Αυξημένο βάρος σώματος  (ΒΜΙ ≥ 25 kg/m² )
   • Φυσιολογικό βάρος σώματος, αλλά:
     • Ηλικία άνω των 40 ετών
     • Ιστορικό ΣΔ κύησης
     • Οικογενειακό ιστορικό ΣΔ τύπου II

   Οι γυναίκες αυτές θα πρέπει να υποβληθούν σε δοκιμασία ανοχής στη γλυκόζη (GTT), τακτικό έλεγχο γλυκόζης νηστείας ή HbAIC.

2. Sleep apnoea: ιδιαίτερα σε παχύσαρκες γυναίκες.
3. Αρτηριακή Υπέρταση
4. Συναισθηματικές διαταραχές και κατάθλιψη
5. Υπογονιμότητα: λόγω των διαταραχών στην ωορρηξία και την έμμηνο ρύση.
6. ΣΔ κύησης: γυναίκες με ΣΠΩ έχον αυξημένη πιθανότητα να αναπτύξουν στην εγκυμοσύνη διαταραχή στο μεταβολισμό της γλυκόζης.
7. Καρκίνος ενδομητρίου: αραιο- ή αμηνόρροια, μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα για υπερπλασία ενδομητρίου και αργότερα καρκίνο. Είναι σημαντικό σε γυναίκες με αμηνόρροια να δίνεται θεραπεία με προγεστερόνη τουλάχιστον κάθε 3 με 4 μήνες για πρόκληση περιόδου

Πώς αντιμετωπίζεται το ΣΠΩ;

1. Αλλαγή στον τρόπο ζωής των γυναικών αυτών
   Βασικός στόχος θα πρέπει να είναι η απώλεια βάρους. Έχει αποδειχτεί πως με αυτό τον τρόπο και μόνο, μπορούμε να πετύχουμε μείωση των ανδρογόνων, της αντίστασης στην ινσουλίνη, καθώς και ωοθυλακιορρηκτικούς κύκλους. Επομένως οι γυναίκες με ΣΠΩ καλό είναι να υιοθετήσουν:
   • Υγιεινή διατροφή
   • Να ασκούνται τακτικά
   • Να μειώσουν ή να ελαττώσουν το κάπνισμα
2. Φαρμακευτική αγωγή
   Με παράγοντες που επιδρούν στην έμμηνο ρύση και στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Από μόνη της η φαρμακευτική αγωγή, δε φαίνεται να έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα που επιτυγχάνονται με την αλλαγή στο life style των γυναικών αυτών.
3. Χειρουργική αντιμετώπιση
   Σε γυναίκες με φυσιολογικό BMI (ηλεκτροκαυτηριασμός ωοθηκών, λαπαροσκοπικά) και κακή ανταπόκριση στη φαρμακευτική πρόκληση ωορρηξίας.