Τα ινομυώματα, αποτελούν καλοήθεις όγκους της μήτρας. Είναι ένα συχνό πρόβλημα των γυναικών κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ηλικίας. Δημιουργούνται στη μήτρα υπό την επίδραση οιστρογόνων και το μέγεθός τους μπορεί να είναι από μερικά χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι τόσο μεγάλα, που να καταλαμβάνουν ολόκληρη την ελάσσονα πύελο ή ολόκληρη την κοιλιά. Η πιθανότητα εξαλλαγής τους σε κακοήθεια είναι εξαιρετικά μικρή.
Διακρίνονται ανάλογα με την τοποθεσία τους στη μήτρα σε:
- Υπορογόνια ινομυώματα, που αναπτύσσονται κάτω από τον ορογόνο της μήτρας στην εξωτερική επιφάνεια αυτής.
- Ενδοτοιχωματικά ινομυώματα, που αναπτύσσονται μέσα στο σώμα της μήτρας – στο μυομήτριο.
- Υποβλεννογόνια ινομυώματα, που αναπτύσσονται κάτω από το ενδομήτριο και προβάλουν μέσα στην ενδομητρική κοιλότητα. Τα ινομυώματα αυτά προκαλούν συνήθως τα περισσότερα προβλήματα (όπως μητρορραγίες). Σπάνια μεγαλώνουν αρκετά και μπορεί να προβάλουν από τον τράχηλο (τεχθέντα ινομυώματα).
Τα ινομυώματα, μπορεί να είναι ασυμπτωματικά και να ανακαλυφθούν τυχαία σε ένα γυναικολογικό έλεγχο ή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Ανάλογα όμως με το μέγεθός και τη θέση τους, μπορεί να προκαλέσουν τα εξής συμπτώματα:
- Αιμορραγία. Αποτελεί το συχνότερο σύμπτωμα τους Η αιμορραγία εμφανίζεται συνήθως κατά τη διάρκεια της περιόδου. Τότε, η γυναίκα μπορεί να εμφανίζει αυξημένη ποσότητα αίματος ή μεγαλύτερη διάρκεια, με αποτέλεσμα την εμφάνιση σιδηροπενικής αναιμίας.
- Αίσθημα βάρους στην πύελο ή πόνο. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται όταν τα ινομυώματα αυξάνονται σε μέγεθος.
- Συμπτώματα από την πίεση της ουροδόχου κύστεως ή του εντέρου.
- Υπογονιμότητα. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν τα ινομυώματα αλλάζουν την ανατομία του ενδομητρίου ή όταν προκαλούν απόφραξη των σαλπιγγικών στομίων.
Διάγνωση και Εξέλιξη
Η διάγνωση τους διενεργείται με τη γυναικολογική εξέταση, το υπερηχογράφημα της μήτρας και με τις υπόλοιπες απεικονιστικές μεθόδους (αξονική και μαγνητική τομογραφία). Κατά τη διάρκεια της κύησης, τα ινομυώματα αυξάνουν σε μέγεθος υπό την επίδραση των οιστρογόνων. Εάν θα δημιουργήσουν πρόβλημα στην εγκυμοσύνη, εξαρτάται από το μέγεθός και την εντόπισή τους. Υπάρχει περίπτωση να προκαλέσουν:
- Αποβολή (σπάνια).
- Αδυναμία να γεννήσει η γυναίκα με φυσιολογικό τοκετό (συνήθως όταν αναπτύσσονται στο κατώτερο τμήμα της μήτρας).
- Πιεστικά φαινόμενα.
- Αιμορραγία μετά τον τοκετό.
Τρόποι Αντιμετώπισης
Η αντιμετώπιση των ινομυωμάτων εξαρτάται από το μέγεθός και την εντόπισή τους, τα συμπτώματα που προκαλούν, την ηλικία της γυναίκας και τον οικογενειακό της προγραμματισμό. Η αντιμετώπιση τους, μπορεί να είναι:
- Συντηρητική, δηλαδή με απλή παρακολούθηση τους όταν δεν έχουν μεγάλο μέγεθος, δεν μεγαλώνουν γρήγορα και δεν προκαλούν συμπτώματα. Μπορεί να χορηγηθεί αγωγή με φάρμακα που διακόπτουν προσωρινά την περίοδο. Όμως, η θεραπεία αυτή έχει προσωρινά οφέλη και χρησιμοποιείται βασικά σε γυναίκες όπου για κάποιο λόγο δεν μπορούν να χειρουργηθούν ή βρίσκονται κοντά στην εμμηνόπαυση. Μετά την εμμηνόπαυση, τα ινομυώματα συνήθως σταματούν να μεγαλώνουν σε μέγεθος.
- Χειρουργική. Τα ινομυώματα όταν μεγαλώνουν σημαντικά σε μέγεθος ή προκαλούν συμπτώματα, αντιμετωπίζονται χειρουργικά. Η χειρουργική αντιμετώπιση αφορά στην αφαίρεση τους (σε μικρότερης ηλικίας γυναίκες ή σε γυναίκες που δεν έχουν ολοκληρώσει την οικογένειά τους) ή στην υστερεκτομία (σε γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας και σε γυναίκες που δεν επιθυμούν επόμενη εγκυμοσύνη). Τα χειρουργεία αυτά μπορούν να γίνουν με τους παρακάτω τρόπους:
- Με την κλασική λαπαροτομία, με την οποία μπορούν να αφαιρεθούν είτε τα ινομυώματα, είτε η μήτρα. Η μέθοδος αυτή επιλέγεται συνήθως σε περιπτώσεις που τα ινομυώματα έχουν πολύ μεγάλο μέγεθος.
- Με λαπαροσκόπηση. Με τη μέθοδο αυτή το χειρουργείο γίνεται μέσα από 3 – 4 μικρές οπές στο κοιλιακό τοίχωμα. Ο γυναικολόγος βλέπει μέσω κάμερας την κοιλιά και με ειδικά εργαλεία τα αφαιρεί. Με τη λαπαροσκόπηση ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ασήμαντος, η ανάρρωση ταχεία (μία ημέρα νοσηλεία) και το αισθητικό αποτέλεσμα άριστο, καθώς δεν υπάρχουν χειρουργικές τομές.
- Με επεμβατική υστεροσκόπηση. Με τον τρόπο αυτό αφαιρούνται τα υποβλεννογόνια ινομυώματα όταν προβάλουν κατά το μεγαλύτερο μέρος στην ενδομητρική κοιλότητα. Με την υστεροσκόπηση ο γυναικολόγος εισάγει μέσω του τραχηλικού αυλού στο εσωτερικό της μήτρας το υστεροσκόπιο και υπό άμεση όραση, αφαιρεί το ινομύωμα.
Τα ινομυώματα εμφανίζονται συχνά στις γυναίκες και αποτελούν κοινότυπη αιτία χειρουργικών επεμβάσεων. Οι γυναίκες πρέπει να επισκέπτονται ανά έτος το γυναικολόγο τους. Εάν διαγνωστούν, τότε ο τρόπος παρακολούθησης ή της αντιμετώπισης, εξατομικεύεται ανάλογα με το πρόβλημα και την ασθενή.